Abdülhamid’in ABD’ye gönderdiği yardım belgelendi

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, 2. Abdülhamid’in orman yangınları dolayısıyla kıygın olan Amerikan halkına gönderdiği yardımın belgesini Osmanlı Arşivleri’nde bulduklarını kaydetti.

300 OSMANLI LİRASI

Esenlik Bilimleri Üniversitesinden yapılan bağlanmış açıklamaya bakarak, Nasip Arşivleri’nde kâin Sadrazamlık makamına kayıtlı evrakta, ABD’ye 300 Osmanlı lirasının gönderilmesinin Sultan 2. Abdülhamid’in emri olduğu ve emrin çabucak hesabına getirilmesi isteniyor.

NEW YORK URAY BAŞKANI TEŞEKKÜR ETTİ

İkinci belgede ise New York Şehremaneti Başkanının, 2. Abdülhamid’e gönderdiği müzaheret zımnında teşekkürname ettiği belirtiliyor.

O PARAYA HANGI ALINABİLİRDİ

Erdöl, yardımın, Padişah 2. Abdülhamid’in insanca diplomasiye verdiği önemin göstergelerinden biri olduğunu rapor ederek, şunları kaydetti: “Amerika 1894 yılında büyük benzeri orman yangını felaketi yaşar. Minnesota ve Wisconsin kesim halkı bu cuşiş dolayısıyla print eyyam geçirir. Yangın haberini düzlük dönemin Osmanlı Padişahı Cennetmekan Abdülhamid Han, kesim halkına insanca müzaheret namına 300 Osmanlı lirası gönderir. O devir o parayla İstanbul’un yeryüzü gözde semti Süt Kuzusu’te tahminî 60 ılımlı halli familya alınabiliyordu. Abdülhamid Eğlek’ın bu insani yaklaşımı sonrasında tekmil Amerika gazetelerinde Abdülhamid Han’dan övgüyle hezel edilmiştir. 2. Abdülhamid Han’ın yapmış olduğu bu insani yardımın belgelerini Osmanlı Arşivleri’nde bulduk ve kamuoyu ile paylaşıyoruz.”

2. Abdülhamid’in ve Osmanlı’nın yürüttüğü insanca diplomasiyi zaman Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sürdürdüğünü kaydeden Erdöl “Esas, inanç, açar ve yaradılış ayrımı gözetmeden, hemen zat vatandaşlarının değil, dünyada kendine uzanacak bire bir müzaheret eli arayan tam mazlumların ve mağdurların yanı sıra olan aynı Cumhurbaşkanımız var. Sayın Cumhurbaşkanımız, mazlum milletlerin ortak değeridir. Abdülhamid Han dönemini bereketli anlayıp zaman Sayın Cumhurbaşkanımıza eş geçmek temiz milletimiz üzere tarihsel tıpkı görevdir” değerlendirmesini yaptı.

GÜNEŞ 20 1894

Arşivden sâdır abece şöyle: “Amerika’nın kuzeybatı tarafındaki ormanların yanmasından ekolojik ortam zarar görenlere arkalama amacıyla Osmanlı Hükümeti marifetiyle 300 lira gönderilmesi Şehriyâr II. Abdülhamid’in emri gereğidir. Emir Maliye ve Hariciye Nezaretlerine manifesto edilmiştir. Emrin acilen hesabına getirilmesi hususunda yazılan 9 Ilkgüz 1894 tarih ve 1775 numaralı Sadaret tezkeresi üzerine havale edildiği Muhasebe’den yazılan derkenardaki vukuf konusunda, söz konusu meblağın ödenmesi üzere Maliye Nezareti vasıtasıyla işlemde bulunulması tabiidir. Fakat Dahiliye Nezareti bütçesine karışma edilen atiyye tertibi bitmiştir. Bu yüzden bahse laf olan meblağın bu seneki bütçe açığına ve tertibi fazlasına arttırma edilerek karşılanması hususunda izin vermenizi rica ediyoruz. 20 Eylül 1894”

Osmanlı’nın Washington Büyükelçiliğinden gönderilen ikinci belge ise “Washington Büyükelçiliğinden mevrut 225 numaralı telgrafın tercümesidir. New York Belediye Reisi, orman yangınlarında uymazlık görenlere yardım üzere Melik 2. Abdülhamid aracılığıyla bağış edilen paradan muhit teşekkürlerini melik hazretlerine sunma edip bildirmemi arzu etti. Amerika gazetelerinin hepsi bu ihsandan bahsediyorlar.” ifadelerine düzlük veriliyor.