TİKA’dan Türk-Macar ortak sanatına destek

Türk İşbirliği ve Eş Güdüm Ajansı (TİKA) Başkanlığı Budapeşte Program Koordinatörü Havva Bulak Özcan, Macar artist Janos Sipos’un halk müziği arşivi çalışmalarının hem Macaristan hem üstelik Türkiye için koca olduğunu çünkü bu proje ile kültürel değerlere ve el kültürüne eş çıktıklarını belirtti.

TİKA ve Macar Bilimler Akademisi Enstrüman Bilimleri Enstitüsünün desteği ile hazırlanan, sanatçı Sipos’un 30 yılda tıpkı araya getirdiği on binlerce türkünün yanı sıra çokça sayıda betik ve makalenin yer aldığı genel ağ sitesinin açılış töreni düzenlendi.

Başşehir Budapeşte’deki Macar Bilimler Akademisi Çalgı Aleti Bilimleri Enstitüsünde düzenlenen törende mütekellim TİKA Budapeşte Izlence Koordinatörü Özcan, TİKA’nın Macaristan’dahi 2014’ten beri hareketlilik gösterdiğini, Budapeşte’deki Gül Ata Türbesi restorasyonu projesi özellikle tutmak için sağlık, eğitim ve kültür alanlarında birçok projeye imza attığını söyledi.

Sanatçı Janos Sipos’un folk müziği arşivi çalışmalarının hem Macaristan hem de Türkiye üzere mehabetli olduğunu zira bu proje ile kültürel değerlere ve umum kültürüne erbap çıktıklarını belirten Özcan, ”Bu proje ile bugün ayrımsız kısmı hala hareketli ayrımsız kısmı ise kaybolmaya beniz tutmuş ve imdi hoppadak yaşlıların bildiği ağıtlar, ninniler, düğün şarkıları, yavru şarkıları ve türküler araç altına alınıp, arşivi yapıldıktan sonradan herkesin rahatlıkla erişebileceği genel ağ ortamına aktarılmıştır. TİKA bu projeye verdiği bindi ile öncelikle halkların belleğinde yüzyıllardır diri müziğe ve özlük temiz kültürüne bile eş eski, sonradan üstelik bu zenginliği ve birikimi paylaşma için gitmiştir.” dedi.

Macarların ve Türklerin Itidalli Asya’de başlayan tarihi ve kültürel ilişkilerinin bir kez henüz kuma enstrüman geçmişi ile ortaya çıkarıldığına dikkati calip Özcan, şunları söyledi:

”Belki Macar folk müziği ile Türk halklarının müziğinin benzerliği konusu alana yabancı olan kip çok insanı hayrete düşürecektir. Oysa bilinmelidir kim Sipos’un araştırma alanı Çuvaşlar, Tatarlar, Başkırtlar, Kazaklar, Türkmenler, Azerbaycanlılar, Karaçaylar, Balkarlar, Kumuklar, Nogaylar ve Balkanlardaki Türk azınlığı kapsar ve tamlık bu devasa coğrafyadaki akraba ve ahi halkların ezgileri ve illa da Anadolu türküleri Ilımlı Avrupa’nın göbeğinde aktif Macar halkının ezgileri ile kardeştir sonucuna ulaştırır bizi.”

Macar artist Sipos da Macar ve Türk kökenli halkların çalgı üzerine dahi kuma noktalarının bulunduğunu belirterek, ‘‘Macarca temas hangi büyüklüğünde Finlandiyalı Ugor kurgu ailesine ilgilendiren olsa de Macar halk müziğinin sakat tabakaları Türk asıllı halkların müziğiyle benzerlik göstermektedir. Bu vakıa Macar folk müziği araştırmacıları yoluyla çoktan keşfedilmiş ve merak uyandırmıştır. Bu kapsam vahim bire bir karşılaştırmalı çalışmaya birlikte komütatör olmuştur.” şeklinde konuştu.

Genel Ağ sayfasının hazırlanma amacının Türk asıllı halkların müziklerinin araştırılmasından elde edilen sonuçların paylaşılması olduğunu belirten Sipos, ”Internet sayfasının amacı Rum Türklerinin, Azerbaycanlıların, Kuzey Kafkasya ve Türkiye’deki Karaçay Malkarlarının, Güney Gün Batısı ve Moğolistan’daki Kazakların, Türkmenlerin, Özbeklerin ve Kırgızların 1987-2015 yılları ortada gerçekleştirdiğim halk müziği araştırmalarının sonuçlarını yayınlamak. Bu sayfada mufassal namına yaptığım analizler, derlemeler ve karşılaştırmamın safhaları ve sonuçları vadi almaktadır.” dedi.

Türkiye’nin Budapeşte Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Alattin Temur de TİKA’nın, Türkiye ve Macaristan arasındaki ilişkilerin güçlenmesi namına muhteşem birçok projeye imza attığı söyledi.